The Fourth Protocol / Dördüncü Protokol (1987)

Türler arasında seçim yapmak gibi bir huyum yoktur. Her türün iyi örneklerini izlemeyi severim ama casusları konu alan filmlerin yerinin ayr...

Türler arasında seçim yapmak gibi bir huyum yoktur. Her türün iyi örneklerini izlemeyi severim ama casusları konu alan filmlerin yerinin ayrı olduğunu da belirtmeden geçmeyeyim. Özellikle de soğuk savaş dönemi filmleri bir hayli fazla ilgi çekici oluyor. Tabi tutmuş bir tür ve dönem olduğu için kötü örneklerin sayısı da çok. Aradan sıyrılanları, öne çıkanları ayıklamak da ayrı bir maharet istiyor. Temelde bu film en başarılı örneklerden biri değil. Ama konusu itibariyle izlenmesi ve arşivlenmesi gerekenlerden biri.

The Fourth Protocol, macera ve casus romanları yazarı Frederick Forsyth'in romanından uyarlama. Edebi anlamda bir şeyler vaat etmese de Forsyth'in romanları pek çokları tarafından beğenilerek okunuyor. Çünkü ilginç fikirler üzerinden giderek oluşturduğu konuyu, insanı merakta bırakan bir kurguyla aktarıyor. Bu da başarısının en büyük nedeni. 

The Fourth Protocol / Dördüncü Protokol

Dördüncü Protokol'deki ilginç fikir ise Sovyetlerin, İngiltere'deki Amerikan üssü yakınlarında bir nükleer bomba patlatmak. Ama bombayı patlatmadan önce ülkeye sokmak ve oluşturmak gerekiyor. Yani bomba, parçalanmış halde ve farklı şekillerde gelecek, birleştirilecek ve Amerikan üssüne yakın bir yerde de patlatılacak. Soğuk savaşın diğer kutbundakilerin karşısında, iyi ilişkiler geliştirmek zorunda kalan İngiltere ve ABD'nin arasını açmanın en makul yolunun bu olduğunu düşünen Sovyetler planı uygulamaya koyuyorlar.

Planın kilit ismi Sovyet Binbaşı Valeri Petrofsky. Bombayı toparlayıp patlatacak olan eleman yani. Pierce Brosnan tarafından hayat verilen karakter kitapta oldukça etkileyici olmasına rağmen filmde Brosnan sayesinde berbat bir hale geliyor. Yakışıklılığına laf edemeyeceğimiz oyuncunun performansı bu filmde gerçekten kötü. Sürekli sert bakarak, sürekli plan kuruyormuş gibi düşünceli bir şekilde ortalıkta dolanarak bir Sovyet'i canlandırmaya çalışmış olduğu o kadar belli ki. İlginç bir fikir üzerine kurulu filmi havada bırakmaya yetecek kadar sıkıntı veriyor Brosnan.

Diğer yandan, Petrofsky'yi yakalamaya çalışan İngiliz ajanı John Preston rolündeki Michael Caine ise filmi tek başına götürüyor. Üstlerine yaranmak gibi bir çabası olmayan Preston sadece sonuçlar ile ilgilenen bir karakter. İstediği sonuca ulaşmak için de elinden geleni ardına koymadığı gibi yoldan çıkmaya da meyilli. Bu nedenle daha filmin başında rütbesi düşürülüyor zaten. Havaalanları ve limanların gözetlenmesi / denetlenmesi işine verilen Preston, ölen denizcilerden biri ile ilgili aldığı rapordan kuşkulanarak işin üstüne gitmeye başlıyor ve zamanla nükleer bombaya kadar ulaşıyor. Bunu doğrulamak için uğraşsa da yöneticisi tarafından engelleniyor. Ama istihbarat bölümünden beklediği destek geliyor ve karmaşık bir fikrin içinde, parçaları birleştirmekle uğraşırken buluyor kendini.

Brosnan'ın performansını bir kenara bırakırsak (ki bu performans herkesi aynı şekilde de etkilemeyecektir kuşkusuz) filmin diğer oyuncuları, konusu, kurgusu ve Lalo Schifrin'in enfes müzikleriyle soğuk savaşın son dönemine ait sürükleyici casusluk filmlerinden biri.

Yönetmen : John MACKENZIE
Senaryo : George AXELROD, Frederick FORSYTH
Görüntü Yönetmeni : Phil MEHEUX

Müzik : Lalo SCHIFRIN
Yapım : 1987 - İNGİLTERE - 119 Dk.
Tür : Aksiyon / Gerilim / Casus

Oyuncular:

Michael CAINE

Pierce BROSNAN

Ned BEATTY

Joanna CASSIDY

Julian GLOVER

Michael GOUGH